Trong bối cảnh nhu cầu của thị trường năng lượng tái tạo từ mặt trời ở Việt Nam đang trở nên ‘nóng’ hơn bao giờ hết, thì sự xuất hiện mô hình đầu tư mới đã làm tăng tính hấp dẫn, dẫn đến sự chạy đua quyết liệt cho cuộc chiến ‘năng lượng mặt trời’ được dự báo còn nhiều cam go, hấp dẫn hơn trong thời gian tới.
Cuộc chiến điện năng lượng mặt trời sẽ còn nhiều chông gai
“Độc chiêu” của các nhà sản xuất và cung cấp thiết bị năng lượng mặt trời
Vừa qua, dự án Hệ thống điện mặt trời cho trung tâm logistics của Công ty cổ phần ICD Tân Cảng – Sóng Thần tại tỉnh Bình Dương đã chính thức đi vào hoạt động giai đoạn I.
Theo đó, hệ thống điện mặt trời áp mái được lắp đặt trên các mái kho hàng tại ICD Tân Cảng – Sóng Thần, với tổng công suất dự đoán ở mức 501 kWp. Dự án này được triển khai hợp tác xây dựng theo hình thức cho thuê tài chính thông qua việc đầu tư, lắp đặt và cung cấp điện cho doanh nghiệp sở hữu trong thời gian khoảng 11 năm.
Chỉ tính riêng hệ thống đã lắp đặt và sử dụng với công suất 501 kWp, ICD Tân Cảng – Sóng Thần đã có thể tiết kiệm cho mình khoảng 4,4% chi phí điện năng mỗi tháng trong thời gian hiệu lực của hợp đồng và hơn 29% sau khi kết thúc hợp đồng, tương ứng khoảng tiền tiết kiệm lên đến gần 15 tỷ đồng. Trung bình mỗi năm, hệ thống điện mặt trời áp mái ở doanh nghiệp này sẽ tạo ra hơn 785.000 kWh, đáp ứng hơn 29% về nhu cầu tiêu thụ điện của ICD Tân Cảng – Sóng Thần.
“Với các hình thức thanh toán linh hoạt, đây sẽ là một giải pháp tối ưu về tài chính khi doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng điện năng lớn”, chủ đầu tư cho biết, sau khi hết hạn hợp đồng, hệ thống điện áp mái sẽ được bàn giao lại cho ICD Tân Cảng – Sóng Thần quản lý, vận hành theo công suất đề ra. Hai bên đối tác đã ký biên bản ghi nhớ triển khai Dự án giai đoạn II với công suất lên tới 1,156 MWp.
Theo một nguồn tin của phóng viên Báo Đầu tư cho biết, tổng chi phí đầu tư tại Dự án Tân Cảng – Sóng Thần có giá thành gần 9 tỷ đồng. Trong cơ cấu vốn đầu tư cho Dự án, vốn của chủ đầu tư là khoảng 40%, số còn lại là từ nguồn vốn vay ngân hàng.
Mô hình mà chủ đầu tư đang áp dụng tại Dự án, theo đánh giá từ chuyên gia, là giải pháp “đôi bên cùng có lợi”. Với ICD Tân Cảng – Sóng Thần, doanh nghiệp đạt được rất nhiều lợi ích về kinh tế, giá trị, trong khi không phải tốn tiền bỏ vốn vào đầu tư. Điều đặc biệt ở đây là, khi sở hữu dự án này, công ty ICD Tân Cảng – Sóng Thần đã trở thành trung tâm logistics đầu tiên ứng dụng công nghệ “Xanh” trên cả nước.
Trong khi đó, dự án này cũng chính là một sự thử nghiệm quan trọng để đảm bảo cho “đầu ra” của dự án phát triển sản xuất cung cấp những tấm pin mặt trời đến tay người tiêu dùng. Trong đầu năm nay, Công ty đã khởi công xây dựng “Tổ hợp nhà máy sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo theo tiêu chuẩn công nghệ cao” có tổng vốn đầu tư ban đầu lên đến 384 tỷ đồng tại Khu công nghiệp Phú Mỹ I (Bà Rịa – Vũng Tàu).
Nội – Ngoại quyết đấu
Theo các chuyên gia, do tình hình kinh tế ngày càng phát triển dẫn đến nhu cầu về năng lượng mặt trời trên toàn cầu bắt đầu tăng dần do năng lượng khoáng sản ngày càng cạn kiệt,vì vậy chi phí lắp đặt và sản xuất sẽ tiếp tục giảm. Trong khi đó, tại Việt Nam, một trong những quốc gia có điều kiện tự nhiên thuận lợi vì được ánh nắng từ mặt trời chiếu nhiều nhất trên bản đồ bức xạ mặt trời thế giới… Tất cả những yếu tố này được cho là nguyên nhân khiến ngành sản xuất năng lượng mặt trời ở Việt Nam trở nên nóng lên trong vài năm gần đây, với sự xuất hiện chạy đua của khá nhiều dự án nội – ngoại.
Theo dự báo sơ bộ từ Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế dự báo, do nhu cầu sử dụng ngày càng tăng dẫn đến ngành công nghiệp năng lượng mặt trời sẽ phát triển mạnh trong 14 năm tới và tỷ trọng điện năng được sản xuất từ hệ thống năng lượng mặt trời có thể tăng từ mức 3% hiện nay lên 12% vào năm 2029.
Trong tình hình đó, việc các nhà đầu tư chạy đua sản xuất pin năng lượng mặt trời cung cấp cho thị trường trong nước và quốc tế cũng trở nên hấp dẫn hơn sau khi Chính phủ ban hành Quyết định 11/2017/QĐ-TTg với mức giá điện mặt trời bán lại cho EVN là hơn 2.134 đồng/kWh (tương đương 9,35 US cents /kWh và sẽ được điều chỉnh tùy theo biến động của tỷ giá VND/USD).
Mới nhất trong ngành này có lẽ là trường hợp Dự án Sản xuất pin mặt trời theo công nghệ mới được đưa ra từ Tập đoàn First Solar (Hoa Kỳ) tại TP.HCM và dự án có tổng vốn đầu tư được đăng ký lên đến gần 1,05 tỷ USD. Doanh nghiệp này đã “âm thầm” triển khai xây dựng lại nhà máy sản xuất từ đầu năm nay sau hơn 5 năm tạm dừng đóng cửa, đồng thời điều chỉnh tăng vốn đầu tư lên mức 1,067 tỷ USD. Dự kiến, vào cuối tháng 8/2018, Dự án sẽ đi vào sản xuất thử nghiệm lần đầu tiên.
Trong khi đó, các doanh nghiệp đến từ Trung Quốc, Đài Loan liên tục đầu tư, xây dựng các nhà máy sản xuất thiết bị tại khu vực phía Bắc. Chỉ tính riêng tại tỉnh Bắc Giang, đã có hơn 7 dự án sản xuất và lắp ráp những tấm pin mặt trời của các doanh nghiệp đến từ Trung Quốc, Đài Loan được cấp phép hoạt động. Đáng chú ý nhất có thể kế đến là Dự án của Tập đoàn JA Solar với tổng số vốn đầu tư ban đầu lên đến hơn 1 tỷ USD, trong đó, giai đoạn đầu là khoảng 300 triệu USD.
Bên cạnh các doanh nghiệp ngoại, thì các doanh nghiệp nội cũng đã công bố kế hoạch đầu tư phát triển cho dự án điện mặt trời trong nước, có lẽ “đình đám” nhất có thể kể đến là các dự án của Tập đoàn đa ngành Thành Thành Công. Theo thông tin nhận được, doanh nghiệp này dự kiến chi khoảng 1 tỷ USD hơn 19 dự án điện mặt trời được đầu tư, xây dựng tại các tỉnh miền Trung.
Tuy nhiên, điểm khác biệt ở đây là, trong khi các doanh nghiệp nội tập trung đầu tư dự án điện mặt trời nhằm cung cấp cho nhu cầu về điện năng trong nước, thì các doanh nghiệp ngoại lại chú trọng nhiều hơn đến khâu sản xuất ra các tấm pin mặt trời.
Theo đại diện từ nhà cung cấp, với cơ cấu vốn đầu tư ban đầu được đề ra của Dự án Hệ thống điện mặt trời cho trung tâm logistics tại ICD Tân Cảng – Sóng Thần, chủ đầu tư chưa thể mạnh tay đầu tư bởi vì nguồn lực hiện tại còn hạn chế, trong khi áp lực trả nợ từ các khoảng vốn vay từ các đối tác là không hề nhỏ. Nói cách khác, nếu mở ra càng nhiều dự án điện mặt trời, thì khả năng tiềm ẩn những nhược điểm gây ảnh hưởng lại càng tăng thêm. Do đó, trong đầu tư ngắn hạn, những nhà đầu tư có lẽ không quá chú trọng với việc triển khai nhiều dự án trên quy mô lớn. Thay vào đó, sẽ ưu tiên đầu tư trọng điểm vào các khách hàng tiềm năng, với các dự án có ít rủi ro.