Năng lượng điện mặt trời có lợi ích rất lớn và rất có tiềm năng phát triển, thế nhưng điện mặt trời áp mái ở Việt Nam hiện nay vẫn chưa được biết đến và phát triển rộng rãi. Vậy phải làm gì để thúc đẩy điện mặt trời phát triển?

Tầm quan trọng của nguồn điện năng lượng mặt trời

Tổng giám đốc tập đoàn EVN – ông Trần Đình Nhân cho biết sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 11/2017 về các cơ chế khuyến khích điện mặt trời phát triển, rất nhiều dự án công suất lớn đã được đầu tư phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, các nhà đầu tư lại quá tập trung vào các khu vực có cường độ bức xạ lớn và có khả năng tiếp cận mặt bằng dễ dàng như các tỉnh phía Nam Trung bộ, chính vì vậy đã tạo nên sức ép lớn đối với mạng lưới truyền tải, một số nhà máy không thể làm việc phát huy được hết công suất. Điều này gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả đầu tư.

Chính vì thế, điện mặt trời áp mái chính là giải pháp tốt nhất để khắc phục các vấn đề trên, mang lại nguồn năng lượng sạch, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, bởi nguồn điện mặt trời có thể đấu nối thẳng vào lưới điện hạ thế đã có sẵn của EVN, đây chính là một đặc điểm vô cùng ưu việt. Tuy nhiên, đến nay, sản lượng điện năng từ nguồn điện này mới chỉ đạt đến con số 4 triệu kWh trên cả nước với chỉ hơn 1.800 khách hàng tham gia với công suất lắp đặt khoảng 30 MWp. Con số này vẫn khá khiêm tốn so với tiềm năng to lớn mà điện mặt trời có thể mang lại.

Tại Hội thảo “Thúc đẩy phát triển điện mặt trời áp mái tại Việt Nam” mới được tổ chức gần đây, bà Ngụy Thị Khanh – Giám đốc Trung tâm Phát triển xanh (GreenID) cho biết, nếu có thể khai thác hiệu quả nguồn lực này trên 11 triệu hộ gia đình Việt Nam thì sẽ góp phần rất lớn làm giảm áp lực cho hệ thống điện lưới và không gây nên sự quá tải cục bộ cho mạng lưới truyền tải điện nước ta.

Tiềm năng kinh tế lớn từ nguồn điện năng lượng mặt trời tại Việt Nam

Các chuyên gia năng lượng cho rằng điện mặt trời áp mái còn có thể triển khai theo một hình thức mới: hình thức chia sẻ. Các hộ gia đình có thể chia sẻ mái nhà của mình, còn các nhà đầu tư sẽ cung cấp vốn và trang thiết bị, bên cạnh đó các nhà đầu tư sẽ được EVN chia sẻ lưới điện. Khi các hộ gia đình tham gia lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái sẽ vừa giảm được chi phí tiền điện, vừa góp phần giảm áp lực nguồn điện cho EVN và vừa góp phần bảo vệ môi trường.

Việt Nam có thể thúc đẩy phát triển điện mặt trời như thế nào?

Phát triển điện mặt trời áp mái tại Việt Nam là vô cùng cần thiết, tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn và bất cập do chưa có hướng dẫn chính thức về cách thức thanh toán tiền điện cho khách hàng, chi phí đầu tư cho loại năng lượng này vẫn còn cao, khách hàng vẫn chưa nắm được cụ thể về thông tin, chất lượng sản phẩm, đơn vị thi công, lắp đặt, chế độ vận hành… chính vì vậy mà nhiều hộ gia đình vẫn do dự khi tham gia lắp đặt điện mặt trời.

Bà Ngụy Thị Khanh cho rằng trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác truyền thông về lợi ích và vai trò quan trọng của điện mặt trời đến từng hộ gia đình, phổ biến cả về vốn đầu tư, kĩ thuật đấu nối điện mặt trời áp mái. Đồng thời, Nhà nước nên có các chính sách hỗ trợ các hộ gia đình và doanh nghiệp khi tham gia lắp đặt điện mặt trời như miễn thuế khi chưa được hoàn vốn hay hỗ trợ tín dụng…

Ngoài ra, các nhà tài trợ, cá nhà đầu tư, các ngân hàng, và cả các tổ chức quốc tế đều được khuyến khích cùng tham gia vào cung cấp các giải pháp, gói dịch vụ nhiều khuyến mãi hấp dẫn để khách hàng sử dụng điện mặt trời áp mái rộng rãi.

Ngay sau khi Thông tư sửa đổi Thông tư 16/2017 được công bố, EVN và các đơn vị điện lực sẽ có cơ sở để tham gia ký kết hợp đồng và thanh toán chi phí tiền điện cho các hộ gia đình, đồng thời đây cũng là tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn, chất lượng và tối ưu về mặt kỹ thuật khi lắp đặt điện mặt trời áp mái cho các hộ gia đình cũng như đối với hệ thống lưới điện.

Ông Trần Đình Nhân – đại diện cho tập toàn EVN cam kết sẽ hỗ trợ tối đa nhất cho các hộ gia đình và các doanh nghiệp bằng cách: thanh toán tiền điện kịp thời sau khi có thông tư hướng dẫn của các bộ và ban ngành, đơn giản hóa các quy trình thủ, hỗ trợ lắp đặt miễn phí công tơ hai chiều… Ngoài ra, tập đoàn EVN sẽ tiếp tục tuyên truyền, truyền thông, triển khai lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái giúp các hộ gia đình và doanh nghiệp có thể thấy được lợi ích, hiệu quả và tầm quan trọng của điện mặt trời áp mái từ những mô hình cụ thể.